Freedom in my home
Ruim vijfendertig jaar geleden ontvluchtte Dessalgen zijn geboorteland Ethiopië, dat werd verscheurd door oorlog en onderdrukking. In zijn zoektocht naar veiligheid en een betere toekomst trok hij door meerdere landen, telkens opnieuw beginnend. Dessalgen verbleef lange tijd ongedocumenteerd met zijn gezin in Nederland. “Ik leefde niet, maar was elke dag heel hard aan het overleven.”
Dessalgen verwelkomt ons – zijn begeleider van HVO-Querido en de communicatieadviseur van het Programmateam Huisvesting Kwetsbare Groepen – in zijn huis in de Vogelbuurt in Amsterdam Noord. Hij serveert thee en koekjes. Hij straalt terwijl hij vertelt over zijn huis: over wat hij al heeft gedaan om het op te knappen en wat hij nog van plan is. Vervolgens vertelt hij zijn verhaal rustig, maar raakt op sommige momenten geëmotioneerd. Nu kan hij zijn verhaal delen, binnen de veiligheid van zijn eigen muren.
Op zoek naar werk en stabiliteit
Als jonge man ontvluchtte Dessalgen het communistische regime in Ethiopië. Hij vertrok naar Soedan, waar hij twee jaar illegaal verbleef. “Het was niet makkelijk om daar een baan te vinden; de economie was slecht.” Uiteindelijk vertrok hij naar Libië, op zoek naar werk en stabiliteit. “Ik werkte hard en had een gezin, maar zwart zijn in Libië betekende altijd gevaar. Bovendien werd ik in de bouw heel slecht betaald.”
De vlucht naar Europa
In 2001 lukte het zijn vrouw Martha en hun twee dochters om naar Europa te vluchten. Dessalgen kon niet mee omdat hij de financiën hiervoor niet had. “Dat was het zwaarst. Ik kon mijn gezin niet beschermen.” In 2003 wist hij alsnog te vluchten en kwam hij Europa binnen. Toen hij zijn dochters terugzag, herkenden ze hem niet meer. “Ze waren nog zo klein. Ik was een vreemde voor ze geworden.”
De eerste jaren in Nederland waren genadeloos. Ze leefden op straat, gingen van opvang naar opvang. “Mijn vrouw en kinderen kregen via de kerk een tijdelijke slaapplek. Ik sliep overal en nergens.”
Dessalgen gaf ook voetballessen en tennislessen. Tijdens een tennisles ontmoette hij een man aan wie hij gratis les gaf, omdat hij dacht dat de man hulp kon gebruiken. Maanden later, toen Dessalgen de man vertelde over zijn eigen situatie, nam deze hem mee naar de kerk. De man bleek een pastoor te zijn en bood hem een dak boven zijn hoofd totdat hij legaal in Nederland zou zijn. Martha en de kinderen mochten er later ook verblijven. “Hij heeft ons echt geholpen.”
Overleven na de scheiding
De relatie met Martha hield uiteindelijk geen stand, en Dessalgen werd opnieuw dakloos. De nachtopvang was een drama voor hem. “Dertig mensen in één kamer. Drank, geschreeuw, vechtpartijen. Twee hele vieze wc’s. Ik was bang. Je probeert te slapen, maar er is altijd lawaai en het voelt heel onveilig. Je leeft dan niet, je overleeft.”
Uiteindelijk kwam Dessalgen in Het Passantenhotel terecht. “Ik sliep met drie anderen op een kamer.” Daar ontmoette hij in juli 2023 zijn begeleider Aniek. Zij zag wie hij was en wat hij nodig had. “Dessalgen is zelfredzaam, maar diep getekend door alles wat hij heeft meegemaakt,” zegt ze. “En je kunt geen traumatherapie starten als je geen huis hebt.” Samen vroegen ze urgentie aan voor de Meest Kwetsbare Economisch Daklozen. En toen kwam dat moment.
Het keerpunt
Wat het keerpunt in zijn leven was, weet Dessalgen nog goed. Dat was het moment dat zijn begeleider naar hem toe kwam met goed nieuws. Dessalgen: “Aniek zei ineens tegen me: je hebt een huis.”
Ik kon het niet geloven. Het was mijn keerpunt.”
Sindsdien is alles anders.
Aniek: “Dessalgen loopt anders sinds hij niet meer dakloos is. Hij kan elk moment naar huis gaan en muziek luisteren zonder iemand te storen. In Het Passantenhotel durfde hij niemand lastig te vallen met zijn geluid. Inmiddels ontvangt hij zijn dochters bij hem thuis. Soms komt een van zijn dochters ook bij hem werken. Hij kookt, zij werkt. Ze praten, lachen, delen verhalen.” Dessalgen: “Ik vertel mijn dochters over vroeger, over toen ze opgroeiden. We hebben weer een plek om samen te zijn. Er is zelfs een tuin. “Nu kan mijn dochter het behalen van haar diploma vieren in de tuin,” zegt hij.
Dessalgen is nog steeds voetbaltrainer, een paar dagen per week. Hij kijkt vooruit, zonder het verleden te vergeten. “Op een dag schrijf ik een boek,” zegt hij. “Want wat je nu leest, is maar één procent van mijn verhaal.”