‘Soms neem ik bewust de rol van “bad cop” op me’
Chanti Tjon-A-Joe is medewerker overlast en zorg bij Stadgenoot, een van de woningcorporaties die huisvesting bieden voor kwetsbare doelgroepen. Deze mensen huren in eerste instantie via een instelling die de bewoner begeleidt. Gaat deze intermediaire verhuur goed dan krijgt de bewoner na verloop van tijd een zelfstandig huurcontract. Medewerker overlast en zorg Chanti komt in actie als bewoners overlast veroorzaken voor hun buren.
Wat is jouw rol bij dergelijke overlastklachten?
We hebben bij Stadgenoot een duidelijke taakverdeling gemaakt. De sociaal wijkbeheerders zijn het eerste aanspreekpunt in de buurt. Bij beginnende overlast gaan zij in gesprek met de bewoner. Ze proberen het probleem zo klein mogelijk te houden. Daarbij schakelen ze indien nodig ook de mediators in van Stichting Beterburen. Is een overlastprobleem te complex van aard of gaat het om mensen met psychiatrische aandoeningen, dan komt iemand van ons team in actie.
Hoe reageren omwonenden als ze kwetsbare mensen in hun portiek krijgen?
Bij de kwetsbare bewoners gaat het om mensen die van alles hebben meegemaakt. Vaak is het een combinatie van een verslavingsverleden, psychische aandoeningen en een beetje pech. Toch zijn de buren over het algemeen heel positief. Ze vinden dat deze mensen ook recht hebben op een woning en willen ze een kans geven. Zelfs als iemand flinke overlast geeft, zijn buren soms terughoudend om dat te melden, omdat ze weten dat diegene de woning kwijt kan raken. Dat is mooi om te zien. We organiseren soms een gesprek met de buren erbij. Vanwege de coronamaatregelen doen we dat nu via een WhatsApp-gesprek.
Wat is er verbeterd met de update van de tien werkafspraken?
Als we een nieuwe huurder krijgen met woonbegeleiding, vindt snel na de sleuteloverdracht een kennismakingsgesprek plaats. Dat doet de wijkbeheerder met de bewoner en de woonbegeleider. Met de aangescherpte werkafspraken hebben we vastgelegd dat de woonbegeleider binnen zes weken het initiatief neemt voor dat gesprek. Het is heel belangrijk dat we elkaar kennen. Vroeger was het soms een zoektocht om bij de begeleidende organisatie de juiste persoon te vinden. Met de nieuwe werkafspraken gaat dat in negen van de tien gevallen goed.
Hoe verloopt de samenwerking met de woonbegeleiders?
Over het algemeen gaat dat heel goed. Als er problemen zijn moeten wij formeel de begeleidende instelling aanspreken, want dat is de huurder. De woonbegeleider neemt dat dan op met de bewoner. Soms draaien we de rollen om. Dan ben ik de ‘bad cop’ en kan de begeleider als ‘good cop’ hun cliënt op het hart drukken dat er echt iets moet veranderen. Soms bagatelliseren woonbegeleiders de overlast. Het komt zelfs voor dat ze bewust informatie achter houden, bijvoorbeeld dat een cliënt in de gevangenis zit. Dat is jammer, want openheid en transparantie komt de samenwerking met de corporatie en het welzijn van de cliënt veel meer ten goede.
Zie je nog knelpunten bij de huisvesting van kwetsbare doelgroepen?
Er zijn steeds weer nieuwe regelingen, het is bijna niet bij te benen. De Nieuwe Kansregeling die sinds 2020 onderdeel is van de tien werkafspraken is een hele mooie. Daarmee kunnen mensen als het zelfstandig wonen niet goed gaat hun huurcontract omklappen en op naam zetten van de instelling die hen begeleidt. Voorwaarde is wel dat een huurder hier vrijwillig aan meewerkt. Een regeling waarover ik meer mijn twijfels heb, is de mogelijkheid van woningruil voor mensen die begeleid wonen. Soms kan het goed zijn dat iemand naar een andere buurt verhuist als het begeleidingstraject stagneert. Maar als er een risico is dat diegene daar overlast veroorzaakt, zetten we daar toch vraagtekens bij. We hebben als corporatie immers ook de zorg voor omwonenden.
Heb je nog tips?
Vanuit de corporatie moeten wij formeel de instelling aanspreken bij overlast. Maar soms is het goed om direct de cliënt aanspreken. Dan hou je de woonbegeleider buiten schot. Met die rolverdeling kun je soms meer voor elkaar krijgen. Als het huurcontract na verloop van tijd wordt omgezet op naam van de cliënt, krijgen ze ook rechtstreeks met ons te maken.